مراکز ترک اعتیاد که گاهی اوقات به عنوان مراکز بازیابی یا درمان اعتیاد شناخته می‌شوند، نقش بسیار مهمی در کمک به افراد برای مقابله با اعتیاد و حرکت به سوی یک زندگی سالم‌تر دارند. این مراکز خدمات متنوعی را برای پاسخگویی به نیازهای فردی بیماران ارائه می‌دهند که شامل موارد زیر است:
۱.ارزیابی و برنامه‌ریزی درمانی
ارزیابی اولیه: تعیین سطح اعتیاد و نیازهای خاص هر فرد از طریق مصاحبه‌ها و ارزیابی‌های پزشکی.
برنامه‌ریزی درمانی فردی: توسعه یک برنامه درمانی متناسب با نیازهای فردی، شامل تعیین اهداف درمانی و روش‌های رسیدن به آن‌ها.
۲.خدمات درمانی
درمان دارویی: استفاده از داروها برای کاهش علائم ترک و درمان بیماری‌های همراه.
شناختی-رفتاری (CBT): کمک به بیماران برای شناسایی و تغییر الگوهای فکری و رفتاری که به اعتیاد منجر می‌شوند.
انگیزشی: تقویت انگیزه بیماران برای تغییر و پیگیری درمان.
۳.حمایت‌های گروهی و اجتماعی
جلسات حمایت گروهی: شرکت در گروه‌های ۱۲ مرحله‌ای یا جلسات حمایتی برای به اشتراک گذاری تجربیات و کسب حمایت اجتماعی.
مشاوره خانواده و زوج‌ها: کمک به بهبود روابط و حل تعارضات ناشی از اعتیاد.
۴.خدمات حمایتی و بازتوانی
برنامه‌های مهارت‌های زندگی: آموزش مهارت‌هایی برای مدیریت استرس، مالی و ارتباطی به منظور کمک به ادغام مجدد در جامعه.
مشاوره شغلی و آموزشی: کمک به بیماران برای بازیابی نقش‌های شغلی و تحصیلی.
۵.پس از ترخیص
برنامه‌های پیگیری: ارائه حمایت پس از ترخیص برای جلوگیری از عود و حمایت از بهبودی طولانی‌مدت.
اتصال به منابع جامعه: ارجاع به منابع و خدمات محلی برای حمایت مداوم، مانند گروه‌های حمایتی و مشاوره.
۶.اقامت و محیط
برنامه‌های سرپایی و بستری: برخی مراکز خدمات سرپایی ارائه می‌دهند در حالی که برخی دیگر اقامت کوتاه‌مدت یا طولانی‌مدت را فراهم می‌آورند.
محیط حمایتی: فراهم آوردن یک محیط امن و حمایتی که برای بهبودی ضروری است.
موفقیت در درمان اعتیاد به این بستگی دارد که چگونه هر یک از این عناصر به طور مؤثر با یکدیگر ترکیب شوند تا به نیازهای فردی هر بیمار پاسخ دهند. مراکز ترک اعتیاد باید به یک رویکرد چندبعدی برای درمان اعتیاد متعهد باشند که همه جوانب زندگی فرد را در بر بگیرد.
خدماتی که روانشناس در مرکز ترک اعتیاد انجام می‌دهد شامل موارد زیر می‌شود:
۱.ارزیابی روانشناختی: انجام ارزیابی‌های اولیه برای شناسایی سطح اعتیاد، وضعیت روانی و نیازهای درمانی فرد.
۲.مشاوره فردی: ارائه جلسات مشاوره تک به تک برای کمک به افراد در شناسایی و حل مسائل روانشناختی که ممکن است به اعتیاد منجر شده یا آن را تشدید کرده باشد.
۳.درمان‌های گروهی: رهبری یا شرکت در جلسات درمان گروهی که فضایی برای حمایت متقابل و به اشتراک گذاری تجربیات فراهم می‌کند.
۴.برنامه‌ریزی درمانی: توسعه برنامه‌های درمانی متناسب با نیازهای فردی بیماران شامل تعیین اهداف و راهبردهای درمانی.
۵.درمان شناختی-رفتاری (CBT): کار با بیماران برای تغییر الگوهای فکری و رفتاری ناسازگار که به اعتیاد کمک می‌کنند.
۶.درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT): کمک به بیماران برای پذیرش افکار و احساسات خود بدون قضاوت و تعهد به تغییرات رفتاری که به بهبودی طولانی مدت کمک می‌کند.
۷.آموزش مهارت‌های زندگی: کمک به افراد برای توسعه مهارت‌های مقابله‌ای سالم و مهارت‌های زندگی برای مدیریت استرس، حل مسئله و ارتباط مؤثر.
۸.حمایت از خانواده: کار با خانواده‌های بیماران برای فراهم کردن حمایت و درک بهتر از فرآیند بهبودی.
۹.مدیریت پس از ترخیص: برنامه‌ریزی برای حمایت و پیگیری پس از ترخیص از مرکز به منظور کاهش خطر عود و حمایت از بهبودی طولانی مدت.